Radar Temelleri

Radar işaretlerinin İşlenmesi ve Radar Verilerinin İşlenmesi

Radar işaretlerinin işlenmesi ve radar verilerinin işlenmesi ile alınan yankı işaretlerinden radar ekranında bir değerlendirilebilir resim ya da görüntü elde edilebilmesi için yapılan tüm çalışmalar kastedilmektedir. Radar işaret işlenmesi genellikle yankı işaretlerinin hâlâ analog, sıkça da sayısal olarak gelen değerler ile ilgili kısmıdır. Radar veri işlenmesi ise daha ziyade bir hedefe ait bilgileri kapsar. Bunların arasında hedefin koordinatların ölçüm süreci yer alır.

Analog işaretlerin işlenmesi

Analog radarlar döneminde radar işaretlerinin işlenme imkânları çok kısıtlıydı ve daha ziyade parazitlerin bastırılmasında kullanılan bir sistem bulunmaktaydı. Radar verilerinin işlenmesi, teknisyenin ekrandaki leke karmaşasında hedef işaretlerini hem gürültüden hem de sabit hedef- ve meteorolojik parazitlerden optiksel olarak ayırt edecek tanıma becerisine dayanmaktaydı. Hedefin konumunu teknisyenin kararı belirleniyor ve ekrana işlenerek raporlanıyordu. Önce bu hedef işaretinin koordinatları ölçülüyordu. Bu, azimut açı ve menzil değerlerinin (kutupsal koordinatlarla) görsel tahminiyle ya da Kartezyen koordinatlarla bir ölçekli kâğıda işlenmesiyle olabiliyordu. Tüm işaretin, genellikle katot ışınlı tüple donatılmış ekranlarda görüntülenmesine kadarki kısmı bir radar işaret işlenmesi idi. Radar verileri savaş kumanda merkezine sesle aktarılıyordu ve orada bir uçuş plakası üzerine ya da bir ahşap panel (planchette) üzerindeki hava sahası haritasına işleniyordu.

Resim 2: Yarı Otomatik Raporlama Sistemiyle (burada: Rus Kumanda Postası PU12M) çalışan ekran, resimdeki ok konum-bildiriciye işaret ediyor

Resim 2: Yarı Otomatik Raporlama Sistemiyle (burada: Rus Kumanda Postası PU12M) çalışan ekran, resimdeki ok konum-bildiriciye işaret ediyor

Yarı otomatik işaret işlenmesi

Yarı otomatik sistemlerde ekrandaki hedef işareti, yer-bulma operatörü tarafından kumanda edilen, (işlevi bir yönetme koluna (joystick) benzeyen) bir küçük kalemin çizdiği serbest hareket eden bir nokta vasıtasıyla kapatılmış olabiliyordu. Eğer hedef tam olarak kaplandıysa düğmeye basılarak ölçüm başlatılabiliyordu. Biri „Yüksek Değer“, diğeri „Doğru Değer“ denilen iki çıkıştan ayrı ayrı çok hassas iki potansiyometre ile iki gerilim alınıyordu. Daha sonra bu iki gerilim değerinin aktarıldığı bilgisayar (çoğu hâlâ analog çalışan) koordinatları hesaplıyor ve otomatik kumanda merkezine rapor ediyordu.

Resim 3: Otomatik Kumanda Sistemi „WP”

Sayısal işaret işlenmesi

Sayısal görüntüleme sistemlerinin devreye girmesiyle teknolojinin artık bu görevi de üstlenmesi gerekir. Neyse ki, teknik ilerlemeler şimdiye kadar oldukça iyi gitti, sayısal destekli yordamlar işaret işlenmesi alanında radar aygıtlarının başarımını daha fazla azaltmadı.

Bununla beraber, pratikte, değişik radarlardaki işaret işlenmesinin mantıksal işlevleri daha az sayıda modülde toplanabilmektedir. Örneğin, isabet işlemcisi ile işaret işlemcisi birleştirilebilir ve farklı çizit birleştiricileri tek bir modülde toplanabilir.